موضوع: "خداشناسی"

حکمت تلخی آب گوش و شیرینی دهان و شوری چشم

بگو اى ابو حنيفه كه قياس ميكنى: چرا آب گوش تلخست، عرضكرد نميدانم آن حضرت فرمود: پس تو كه هيچ نميتوانى حكمت و علتى را كه در سر خود تو است بگوئى چگونه در حلال و حرام قياس ميكنى (و برأى خود ميگوئى كه اين حلالست و آن حرام).
ابو حنيفه بعرض رسانيد يا ابن رسول اللَّه (صلى اللَّه عليه و آله) مرا از علت و حكمت آن آگاه فرمائيد.
فرمود: براى اين جهت آب گوش تلخ قرار داده شد تا حيوانات نتوانند داخل‏
گوش شوند و اگر هم تصادفا داخل شدند بميرند پيش از آنكه ضررى بانسان برسانند و اگر آب گوش تلخ نميبود حشرات الارض (از قبيل مورچه و كرم و غيره) آدمى را مى‏كشتند.
و آب دهان شيرين قرار داده شد تا دريابد (انسان) طعم و مزه غذاهاى شيرين و تلخ (و غيره) را.
و آب چشم شور قرار داده شد براى آنكه چون چشم پيه است، و اگر آب چشم شور نمى‏بود (چشم) متعفن ميشد و فاسد ميگرديد (و انسان از چشم محروم بود).
و آب بينى غليظ و رونده قرار داده شد تا آنكه هر دردى در سر آدميست بوسيله آن آب خارج شود، و اگر اين چنين نميبود آب در دماغ ميماند و بمرور زمان توليد كرم ميشد.

علل شرایع ، ص 196 .